CORINE Land Cover - CLC

W 1985 roku Wspólnota Europejska podjęła z inicjatywy Dyrektoriatu Generalnego XI Środowiska, bezpieczeństwa nuklearnego i ochrony obywateli program pod nazwą CORINE (COoRdination de l’Information sur l’Environnement / CO-oRdination of INformation on Environment). Jego celami było:

• zgromadzenie zharmonizowanych informacji o stanie środowiska geograficznego w zakresie priorytetowych tematów dla wszystkich krajów Wspólnoty;
• skoordynowanie wysiłków w zakresie gromadzenia danych i organizacji informacji na szczeblu krajów członkowskich i na szczeblu międzynarodowym;
• zagwarantowanie spójności informacji i zapewnienie kompatybilności danych.

Zebrane w ten sposób informacje miały służyć ujednoliceniu polityki środowiskowej i rolnej w krajach Wspólnoty. Podstawę prawną projektu stanowiła Decyzja Komisji Wspólnot Europejskich o eksperymentalnym projekcie dotyczącym gromadzenia, koordynacji i zapewnienia spójności informacji o stanie środowiska i zasobów naturalnych Wspólnoty (Journal Officiel Loi no. 176 z 6 lipca 1985). W skład programu wchodziły następujące podprogramy: CORINE Land Cover – kartowanie pokrycia terenu / użytkowania ziemi, CORINE Biotopes inwentaryzacja biotopów oraz CORINAIR – harmonizacja informacji o emisji i depozycji szkodliwych substancji do atmosfery. W początkach lat 90 ubiegłego wieku założono, w ramach środków funduszu PHARE, rozszerzenie programu CORINE na kraje Europy Środkowej. W 1993 roku Polska, Republika Czeska, Słowacja, Węgry, Rumunia i Bułgaria przystąpiły do realizacji programu CORINE Land Cover.

Istotą programu CORINE Land Cover (CLC) jest dostarczenie aktualnej informacji dotyczącej pokrycia terenu/użytkowania ziemi na obszarze całej Europy w regularnym cyklu oraz wykazanie zmian zachodzących między kolejnymi cyklami. Zarówno szczegółowość, jak i zakres tematyczny zbieranych danych zostały dostosowane przede wszystkim do potrzeb Unii Europejskiej, w tym Wspólnej Polityki Rolnej oraz polityki środowiskowej prowadzonej przez Dyrektoriat Generalny XI oraz Europejską Agencję Środowiska (EEA).

Przyjęta nomenklatura pokrycia terenu CLC poziom 3, autorstwa Y. Heymanna i G. Croisille objęła wszystkie formy pokrycia terenu występujące na kontynencie europejskim.

Polska uczestniczyła w realizacji wszystkich dotychczasowych edycji projektów CORINE Land Cover, w wyniku których zostały opracowane następujące bazy danych:

• CLC1990,
• CLC2000 i baza zmian CLC1990-2000 (CLC-Change 1990-2000),
• CLC2006 i baza zmian CLC2000-2006 (CLC-Change 2000-2006),
• CLC2012 i baza zmian CLC2006-2012 (CLC-Change 2006-2012),
• CLC2018 i baza zmian CLC2012-2018 (CLC-Change 2012-2018).

Jednostką odpowiedzialną za koordynację projektów CLC na poziomie europejskim (od projektu CLC2000) jest Europejska Agencja Środowiska (EEA). Zarówno w przypadku CLC2000 jak i CLC2006 za realizację projektów na poziomie krajowym odpowiedzialny był Główny Inspektorat Ochrony Środowiska (GIOŚ), w którym ulokowany jest Krajowy Punkt Kontaktowy ds. współpracy z EEA w ramach Europejskiej Sieci Informacji i Obserwacji Środowiska (EIONET), oraz Krajowe Centrum Referencyjne EIONET ds. pokrycia terenu. Bezpośrednim wykonawcą prac związanych z realizacją projektów CLC1990, CLC2000, CLC2006 i CLC2012 w Polsce był Instytut Geodezji i Kartografii (IGiK), pełniący również rolę jednego z Krajowych Centrów Referencyjnych EIONET ds. pokrycia terenu.

Należy podkreślić, że realizacja projektu CLC2012, odbywała się w ramach programu Copernicus GIO Land Monitoring, finansowanego ze środków Unii Europejskiej. Właścicielem danych powstałych w ramach ww. projektu CLC2012 oraz CLC2018 jest Unia Europejska. Jednostką odpowiedzialną za rozpowszechnianie wyników projektu  CLC2000, CLC2006, CLC2012 oraz CLC2018 na poziomie krajowym jest GIOŚ. Zgodnie z założeniami twórców projektu jego wyniki w postaci m.in.  baz danych CORINE Land Cover są szeroko wykorzystywane zarówno na poziomie Unii Europejskiej, jak też krajowym. Dla wielu krajów, w tym Polski, jest to jedyna, systematycznie aktualizowana, baza danych pokrywająca obszar całego kraju, wykonana według jednolitych zasad. Zgodnie z założeniami poprzednich projektów bazy danych wykonane dla Polski zintegrowane są z innymi bazami krajów uczestniczących w projekcie w jeden system europejski.

CORINE Land Cover poziom 4

W ramach programu PHARE Polska, Republika Czeska, Słowacja i Węgry opracowały regionalną legendę poziomu 4 (o stopniu szczegółowości odpowiadającym mapom w skali 1: 50 000, z uwzględnieniem wieloboków o minimalnej powierzchni 4 ha). Na obszarze Polski, Instytut Geodezji i Kartografii wykonał kartowanie ówczesnego województwa jeleniogórskiego oraz częściowo – wałbrzyskiego, katowickiego i bielskiego.